GUADALAJARATIK EKIALDERA

Beste urte batez hemen dugu Guadalajarako (Espainia) Ipuin Maratoia. Ekainaren 16tik 18ra, ekialdera begira jarriko dira aurtengo edizioan, 26garrena. Izan ere, Europan ditugun ipuin gehienen jatorria ekialdetik omen dator, hori dela eta, itzuliko bidaia planteatzen dute aurten, Europatik Ekialdera bidaiatuz. Urtero bezala ohiko ipuin maratoiaz gain (ia 50 orduz, hiru egunez, gau eta egun, jendea ipuinak kontatzen), beste hamaika ekitaldi daude programatuak. Guadalajarako ipuin jaialdi hau Europako garrantzitsuena dugu eta penintsulako kontalarien topaleku garrantzitsuena da. Antolatzaileek proposatutako ekitaldietan kontatu edo ez, gogoan hartzeko hitzordua da kontagintzaren munduan dabilenarentzat, ahal izanez gero hutsik ez egitekoa. Lagun zaharrekin eta berriekin topatzeko lekua izateaz gain, beste kontalarien espektakuluak ikusteko aukera dago, askotan penintsulatik kanpotik etorritakoak, euren proposamenak ikustea nahiko zailak  izan ohi direnak. Kontaketaren munduan dabilen edonor galdu ezineko zita, behin besterik ez bada. 

Hementxe egitaraua.Guadalajarako Ipuin Maratoia

Kontaketaren Festa

Lacommande Pau ondoan dagoen herrixka da, Biarnon. 300 biztanlera ez da heltzen. Badu eliza bat, Herriko Etxea, parke bat, etxe sakabanatuak, erromesentzat egoitza (Done Jakue bidean baitago), aitzinako hilerri txikia eta Jurançoneko  ardoa erosteko denda (Irulegikoa  ere saltzen dute). Herri lasaia, inguru ederrean kokatua, Baionatik ordu betera. Eta hamar urtetik hona Fête du Conte jaialdi-erromeria antolatzen du Chaîne de conteurs Pyrénées Val d'Adour taldeak, La Route des Vins de Jurançon laguntzarekin. Ideia berez sinplea da, eskualdeko kontalariak eta zaletuak elkartu eta Claude Labat eta Jan-Claude Lassèguek, Mixel Etxekopar zuberotar musikariaren laguntzaz. Eta eguna amaitzeko Michel Hindenoch kontalariak bere ikuskaria eskaini du eliza barnean. Zitara eta Pan flautarekin giro majikoa ekarrri

ipuinaren erromeria bat antolatu. Eguerdian denak elkartu eta giro ederrean aperitifa, ipuinak, musika elkarrekin konpartitu. Ondoren bazkaria bertako zelaian, mahai batzuetan jarriko dira bakoitzak etxetik ekarritako janak eta denen artean konpartitu, zuhaitzen itzalpean taldeka otorduaz eta elkarrizketaz gozatzen. Ardo dendatik norbaitek ardo botila ekarri du eta edalontziak handik edo hemendik lortuz Jurançoneko ardoa dastatzen da. Eta lagunarteko
otordu ederraren ostean siesta, belarraren freskoa profitatuz, eta siesta ederragoa egiteko ipuinak. Ipuinak kontatu nahi dituenak bertan jarritako paper batean izena

eman besterik ez du. Eta horrela jarraituko du eguna, kontakizunaz
kontakizun. Herriko txko ezberdinetan kontalariak euren istorioak eskainiko dituzte. Ondoren,herriaren eta hilerri zaharraren hilarrien gaineko nondik norakoak azaldu dituzte

Xan Errotabehere

du ertaroko eraikin honetara. Kontalari lasaia eta zoragarria, amaiera ezin ederragoa emateko egunari.

Ideia ezin ederragoa kontalaritza sustatzeko. Pauetik Baionarako tartean dauden kontalariak eta zaletuak bildu dira. Hemen dira Baionako Et si on racontait taldekoak, 1992tik Baionan Koldo Amestoy eta Xan Errotabehere euskaldunak ere bertaratu dira, Koldo talde antolatzailearen parte eginaz eta Xanek euskal ipuinak eskainiz. Aukera polita lagun zaharrak topatzeko eta berriak egiteko, kontalaritzaren azken berriak eta nondik norakoak hizketara ekarriz; beste kontalarien kontakizunak entzuteko, ardo xorta baten dastatzeko... Erromeria da, hitzaren erromeria.

Koldo Ameztoi eta Michel Hindenoch

kontalaritza sustatzen dabiltzanak.

Euskal Herriko hegoaldean sei urtez ere ospatu zen Euskal Herriko kontalarien festa. Urtero probintzia ezberdineko herri bat ipuinez janzten zen. Kontalariak, zaletuak eta herritarrak istorioak partekatuz, orduan ere hitzaren festa ospatzen zen. Agian berreskuratu beharreko ekitaldia.

IPUIN FESTA BIARNON

Iganderako egun pasa polita eskaintzen digute Biarnon dagoen Lacommande herrian. Hamargarren urtez Ipuin Festa antolatu dute (Fête du Conte) Chaîne de Conteurs Pyrénnés Val d'Adour taldearen eskutik.  Eguerditik ilunabarra arte ipuin kontaketek eta musikak herriko bazter guztiak hartuko dituzte; Michel Hindenoch kontalari-musikariaren saioarekin amaitzeko. Arno dastaketak ere izango dira bertakoa ardoarekin. Egun osoko festa beraz ipuinen bueltan eta bide batez Biarnoko bazterrak ezagutzeko. Egitaraua hementxe duzue: Fête du Conte

MICHEL HINDENOCH

Kontaketaren festari amaiera emango dion kontalaria Paris eta Alsazia artean bizi da. Oihan Beltzean jaioa da guraso alsaziarrak izanik. Ahozko musika tradizionalen eta kontalaritzaren berritzaileetako bat da. Kontalari musikaria dugu, izan ere bere kontakizunetan musika hitzekin bat baidator. Hungariar zitara eta Pan txirula ditu lagun oihaneko istorioak kontatzerakoan. Unibertso poetiko, samurra, bihurria da berea. Bere hitzetan kontatzea "Hitzaren Artea da, Olerkia bezalaxe". Primerako aukera kontalari handi baten unibertsoan sartzeko. 

TIM BOWLEY OROITUZ

Berri txarra heldu zaigu. Tim Bowley kontalari ingelesa hil zaigu eta guztion bihotzean hutsunea utzi digu. Tim Euskal Herrian behin baino gehiagotan izan genuen kontari eta bere lilura uzten. Mundu osoko ipuin tradizionalak kontatzen zituen, bertan agertzen diren giza kezkak irudimenaren bidetik aireratuz. Beti eserita, mugimendu eta keinu gutxi baina sendoekin, begiradaren bitartez ere kontatzen zekien pertsona zen. Ahots sendoa, mantsoa, hitzek bizi berria hartzen zuten kontaketa bakoitzean. Beti ingelesez kontari, gurera etortzen zenean Casilda Regueiro lehenengo eta gero Charo Pita kontalari galiziarren gaztelaniara ekartzen zituzten bere kontakizunak, baina ez itzulpen soila eginez, bien arteko konplizitateaz kontakizun bikoitza osatuz baizik. 

Tim Bowley joan zaigu eta, ipuinak bezala, gure oroimenean geldituko da gizon handi hori, irribarre zabalekoa, kontalari petoa. Orain kontakizunen oroimena geldituko zaigu, kontatzen duen ahotsa inoiz ez baita hiltzen.