Nola jolas daiteke hitzarekin? Nola denbora pasa modu dibertigarrian soilik hizkuntzarekin? Seguraski hitz jolasak hikuntzak sortu une beretik hasi zirela, eta hizkuntz guztietan haur, gazte zein helduek hitza jolas izan dute hizkuntza bera jostailu gisa erabiliz. Modu honetan hizkuntzak komunikazio tresnak izateaz gain, pertsonaren garapen emozionalerako bideak izan dira. Gai honi heldu diote Mintzola fundazioak aurtengo Ahoa Bete Hots jardunaldietan. Hitza Jolas izenburupean lehenengo eguneko mintzaldietan Juan Kruz Igerabidek, Jaime Altunak eta Pello Añorgak, bakoitzak bere arlotik, hizkuntzaren jolasak izan zituzten aipagai.
Beste urte batez Ahoa Bete Hots jardunaldiek ahozkotasunaren arlo ezbedinak elkartuz, gogoetarako aukera eman dute. Kontalaritza, bertsolaritza, kantugintza eta antzerkigintza esparruetatik Hitza Jolas lemapean ikuspuntu ezberdinak azaldu dira hizkuntzaren bideak arakatzen. Beste urteekin alderatuta aurtengoan lanketa praktikoa indar handia hartu du, izan ere jardunaldiek iraun duten hiru egunetatik bietan ariketa praktikoak izan dira nagusi.
Lehengo eguna batez ere arlo teorikoa landu zen Juan Kruz Igerabide idazlea, Jaime Altuna aisialdi monitorea eta Pello Añorga kontalariaren eskutik. Hizkuntzaren jolasak abiapuntu nagusitzat hartuta, bakoitzak bereberemutik gogoetanbideakmjarri zituen. Igerabidek herri tradizioak hizkuntzarekin jolasteari eman izan dion garrantzia goraipatu zuen. Pentsamendu magikoa eta zientifikoaren artean ematen den bereizketa apurtu beharra aldarrikatu zuen, bien arteko zubia artea dela azalduz. Haurrekin egindako hizkuntz joalsak, kantuak direla, igarkizunak edo aho-korapiloak, ez oemn dira, idazlearen aburuz, denbora pasa soilak hizkuntzaren bitartez haurra munduarekin lotzen dituzten tresnak baizik, eta herri tradizioak horrela ikusi izan ohi ditu.
Une benetan gozagarriak eskaini zizkigun Pello Añorga kontalariak. Bere ipuin kontaketaren adibide praktikoak azalduz kontaketaren jolasa azaldun zigun, non garrantzia handia zeukan zentzuak adi edukitzeak. Hitz jolasak, zentzumenekin etengabeko harremanak, partaideak joan etorriko jolasaren garrantzia azaleratu zuen. Itxuraz sinplea denaren lanketa izugarria nabarian utzi zuen, beti ere modu liluragarrian.
Mintzaldien osteko mahai inguruan nerabeen munduak hartu zuen protagonismoa eta adin horretan hizkuntza, euskara jakina, nola bihurtu zerbait erakargarria eta erabilgarria gazteentzat. Soka luzeko gaia.
Hurrengo bi egunak erabat praktikoak izan ziren, bertsoa, kantua eta antzerkia hizkuntza zein hiztunen jolas eta heziketa munduaren osagarri ederrak direla erakutsiz. Oihane Pereak bertso eskoletan egin ohi diren jolasen muestra txikia egin zuen. Segidan karaokeak egiteko teknikak azaldu zituen Gabi de la Maza, youtube Txantxangorri kanaleko sortzailea. Tresna arrunt interesgarria deskubritu zuen, ez bakarrik lagunen artean barreak egiteko, baita hizkuntza zeinpoesia lantzeko, kantuen letren gaineko gogoeta egiteko. Ikastetxeetan ere tresna oso praktikoa deskubritzen ari dira hizkuntza lantzeko.
Oskar Estangak amaiera eman zion goizari kantua gorputz eta arimari lotuz, tailer erabtndinamikoa eginaz, jendea elkarrekin kantari bilduz kantuaren alde katartikoarekin aritu ziren jolasean.
Azken eguna antzerkia izan zen nagusi, azalpen erabat praktikoen bitartez. Lehenengo tailerra DejaBu taldeko Urko Redondok eman zuen eta partaideka pizten joan zitezen dinamika jolas sinpleak planteatu zituen geroago konplikatzen hasi zirenak. Gorputzaren jolasa, besteekiko arreta, antzerkiaren bideak ikasten jolastuz. Goizaren bigarren aldean, Eñaut Gantxegi aktoreak izerdiak atera zizkien ikastaro kideei, aurreneko bi ordutan atera ez zituztenei behintzat. Espazioaren garrantzia, lekuaren okupazioa, elkarren arteko lana...antzerkia jolasa da ere eta jolas horretan hainbat jende parte hartzen badu elkarri adi egon beharko.
Izerditan amaitu ziren aurtengo Ahoa Bete Hots jardunaldiak. Urtero bezala ahozkotasunaren gaineko kezka eta gogoeta mahai gainean jarrai nahi izan dira. Euskarak, hizkuntza den aldetik, ezinbestekoa du horren gainean aritzea, are gehiago jasaten duen egoera diglosikoari aurre egin nahi bazaio behintzat. Baina hizkuntz zehatzen gainetik, ahozkotasunaren gaia, alegia, hizkuntzaren ahozko erabilera eta garapena berez hartzen du garrantzia. Sormena ahozkotasunaren bidetik ematen denean, gogoetak eta bide ezberdinen ikerketa, ahozko sortzaile guztien kezka izan beharko luke.
Ahozkotasunaren jardunaldi hauek, sormenaren arlo ezberdinetako jendeen artean bideratzen dira, bertsolariak, kantariak, antzerkilariak eta kontalariak, Mintzola etxearen babespean. Datorren urtean zein gai jorratuko den sormenaren altzoan utzi beharko.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina