Donostiako Miramar jauregia Europako ahozkotasunaren topalekua bihurtuko da astebetez. Europa bat-batean egitasmoak kantu inprobisatua ekarri du gurera, mundu osoan agertzen den kultur jarduna gogoeta eta ikasbide izan dadin. Bertsolaritzak gurean duen garrantzia, ez bakarrik kulturala, baita soziala ere, antzeko beste sormen adierazpenekin elkarren ondoan jarri eta nolabaiteko mapa txikia osatzen joango da jardunaldi hauetan. Kantu inprobisatua, jardun artistikoaz gain, herri baten kultur ondarearen parte garrantzitsua da, horren transmisioa, hedatzea eta garatzea bide antzekoak baina ezberdinak hartzen dituelarik munduko kultur ezberdinetan.
Lehenengo egunak Deskribapenak zuen gaia eta bost herrialde ezberdinetako esperientziak ezagutarazi zituzten. Josep Vicent Frechinak Herrialde Katalanetan barrena abaitu zen inprobisazio kantatuaren adierazpen ezberdinak azaltzen eta bakoitzaren osasuna nola dagoen. Gaue egun lan handia egiten ari dira galzorian zeuden batzuk berreskuratzen eta osasuntsu daudenak ezagutarazten. Azken urtetan horretan lanean dihrdute eta badirudi gero eta gazte gehaigo ari dela honekin interesatzen. Alacant-eko Troboa; Valentzian bizirik eta indartsu dauden Albaes eta Cant'estil; Terres del Ebreko Jotes, Catalunyako Corrandes eta Cançons de pandero, egoera kaxkarrean baina berreskuratzen ari direnak; Lleidako Garrontín, zabalkunde handia ezagutzen ari dena; Gironan mantendu diren Nyacres; eta Patacades eta Mallorca eta Menorcan egiten diren Glosak, genroaren aniztasuna erakusten dute. Frechinaren esanetan 70 hamarkadan desagertzeko zorian zeuden asko, baina mugimendu sozio-kulutralen indartzearekin kultur adierazpen hauek aintzat hartu ziren eta garrantzia ematen herri baten berpiztean.
Ondoren Austriatik etorritako Thomas Nussbaumer ikerlariak Gstants, kantu inprobisatuaren nondik norakoak ekarri zizkigun. Hego Tirol eta Bavaria zabaltzen da modalitatea hau eta Austria folk doinu ezagunena omen da. Inprobisazioa musika eta dantzrekin batera agertzen da. Garai batean, Nussbaumerren esanetan, kantu inmoralak eta boterearen kontrakoak izan ohi ziren, tabernetan kantatzen zirenak honek ekartzen zituen arazoekin.
Austrarriari segida hartu zion Espainiako Murtziatik etorritako José Sanchez Conesa ikerlariak. Cartagenako troboa aitzinetik globalizazio garaieraino mintzaldian errekorrido historikoa egin zuen aspalditik egiten den bat bateko bersifikazioa honen gainean. Troboan, quintilla, dezima eta kuartetak erabiltzen dira inprobisatzerakoan eta musika tresnekin lagunduta kantatzen bada ere, benetako garrantzia inprobisatzaileari ematen zion, ez musikariari. Andaluziako eragina izan zuen aipagai, batez ere meategietara etorritako langileen bidetik. Musika flamenkoaren eragina aipatu zuen Malagueña eta Guajira doinuetan. Meatzaileen kultur adierazpen garrantzitsua izanik, ohikoak ziren gai sozialak eta laboralak, nolabaiteko lan baldintzen salaketa egiten zelarik troboetan. Marin bersifikadorearen eskutik etorri zen berritasuna eta antolamendua, XX. mendearen hasieran, berari esker indar berriak hartu zituelarik.
Goizaren unerik koloretsuena Zipretik etorritako lagunak izan ziren. Marios Poulas hizlari eta kantariarekin batera, Alexis Charalambous eta Charalambos Charalambous musikaria egon ziren. Poulasek azaldu zituen Zipre ugartean dauden kantatzeko modu ezberdinak. Bigarren Mundu Gerraren ostean beherakada handia izan omen zen, baina askapen mugimenduekin batera hasi zen garantzia hartzen halako kulutr adierazpena. Jakina da Zipre ugartea bitan banatuta dagoela, gaur egun zati bat herrialde independentea da Greziatik askatu ostean, baina beste zati bat Turkia okupatuta jarraitzen du. Inprobisadoreen arteko lehiari Isia du izena eta halakorik erakutsi ez bazuten ere, hango kantatze era ezberdinak eskaini zituzten zuzenean.
Lehenengo eguneko hitzaldiei amaiera emateko Thierry Rougier frantsesa egon zen. Ipar Ekialdeko Brasileko kantu inprobisatuen gainean aritu zen. Cantorias izena hartzen dute han inprobisazio saioek etat genero ezberdinak landu ohi dira: coco de embolada, coco de roda, maracatuu rural... Kantariak musikarien laguntzekin aritzen dira. Inprobisatzaileak oso pertsona jantziak izan ohi dira, edozein gaiaz kantatzeko prest egon behar dutelarik, honek eskatzen die une oroz aktulitateko gaietaz zein beste edozeinetaz informatuak egotera. Rougierrek aipatu zuen gaur egun landa eremutik hiri eremura salto egin duela kantu inprobisatuak, batez ere alde batetik bestera izandako migrazioengatik. Honek modernizazio azkar bat ekarri du, bere alde onak zein kontradikzioekin. Bere hitzetan, pentsamenduaren mobilitate, mobilitate fisikoarekin zbaltzen omen da, eta halako zerbait gertatzen ari da Brasilen kantu inprobisatuarekin.
Goizeko saioak amaitzeko, Beñat Krolem-ek bertsolaritzaren gaineko erakusketa aurkeztu zuen, egunotan Miramar Jauregian egongo dena. Ikerketa lan sakonago baten laginak aurkeztu zizkigun, Mintzolaren beka baten bitartez lau urtez luzatuko dena. Arte plastikoak bertsorekin uztarketa interesgarria.
ARRATSALDEAN AVANTE
Jardunaldiak indartsu hasi dira eta badirudi ez duela intentsitaea galduko datozen egunetan, ez arlo teorikoan ez praktikoan. Bertsozale elakrteak eta Mintzolak sekulako antolamendurako gaitasuna erakutsi dute eta kantu inprobisatua, eta batez ere, bertsolaritza, kultur munduaren mapan jarri dute, sendo eta duin. ahozkotasunaren garrantzia herri baten kultur ondare gisa dagokion goi mailako lekuan agertzen ari da jardunaldi hauetan.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina